Functie van de koppelingsvork
De koppelingsvork is een onderdeel van het koppelingssysteem. Het bestaat uit verschillende elementen die de rotatie van de motor overbrengen naar de versnellingsbak en vervolgens via de transmissie naar de wielen.
De koppeling heeft hiervoor een mechanisme, een plaat, een druklager en een samenstel dat koppelingsset wordt genoemd. Deze 3 elementen bevinden zich dicht bij het vliegwiel, waarop de krukas de rotatie-energie van de motor overbrengt.
Wanneer het vliegwiel op de koppelingsplaat drukt, spreekt men van een koppeling. De rotatie van de motor wordt doorgegeven via de onderdelen. Wanneer het vliegwiel loskomt van de plaat wordt dit ontkoppeling genoemd.
De bestuurder bedient zelf het aan- en afkoppelen door het koppelingspedaal in te trappen. Maar de rol van de koppelingsvork is vergelijkbaar met die van een hefboom die het druklager bedient. Deze laatste drijft dan de plaat en het mechanisme aan om te scheiden of aan het vliegwiel te kleven.
Het koppelingssysteem omvat dus de koppelingsvork. De vork werkt samen met de hoofd- en hulpcilindercombinatie van de koppeling, dat op zijn beurt onder druk wordt gezet door het ingedrukte koppelingspedaal, dat vervolgens de vork in beweging zet.
Eerst wordt de druk op het pedaal doorgegeven aan de hoofdcilinder, hetzij pneumatisch, hetzij hydraulisch, d.w.z. met remvloeistof. Vervolgens wordt dit doorgegeven aan de hulpcilinder en wordt de koppelingsvork bediend door de drukstang, alvorens het druklager te bewegen.
Dit systeem kan variëren naargelang het type koppeling. Er zijn koppelingen die niet zijn voorzien van een vork, maar van een hydraulisch druklager. Deze fungeert dan als hulpcilinder. Evenzo zal de actie op de koppelingsvork anders zijn, naargelang het systeem wordt getrokken of geduwd.
Tekenen van een versleten koppelingsvork
Als de koppelingsvork beschadigd is, is het druklager dat waarschijnlijk ook. Het druklager kan namelijk niet goed werken als de vork zijn functie niet optimaal vervult.
De volgende problemen dienen als waarschuwing:
- Als de motor draait, hoort u een soort belgeluid
- Schokken bij ontkoppelen
- Hard, zacht of trillend koppelingspedaal
- Moeizaam schakelen
- Moeilijk starten
Als u deze situaties tegenkomt is de koppelingsvork mogelijk defect. Het verdient aanbeveling de gehele koppeling te controleren. Als het druklager en de vork moeten worden vervangen, moet ook de rest van de koppelingsset worden vervangen.
Wanneer moet de koppelingsvork worden vervangen?
De koppelingsvork moet tegelijk met de koppelingsset en de kabel worden vervangen. Een nieuwe koppeling produceert een grote druk waardoor een reeds versleten koppelingsvork zou kunnen breken.
Daarom is het raadzaam uit voorzorg de koppelingsvork en de set tegelijkertijd te vervangen. Hij moet worden gecontroleerd op mogelijke barsten of vervorming. Aarzel niet om hem te vervangen indien nodig.
Hoewel de levensduur van de koppelingsset varieert naargelang het gebruik, de rijgewoonten en het model, moet deze ongeveer om de 150.000 kilometer worden vervangen. De koppeling wordt meer belast en zal dus sneller slijten bij het rijden in de stad en bij sportief rijden.
